Ekosistem ve Ekosistem Unsurları

Ekosistem çevrenin tüm unsurlarıyla düzen oluşturması ve bu düzeni devam ettirmesidir. Ekosistem küçük bir taşın altı kadar küçük bir ortamdan başlar evrene kadar devam eder. Ekosistem karmaşık bir yapıdır. Canlı ve cansız tüm öğeler bu sistemin unsurlarıdır. Şimdi ekosistemi tüm detaylarıyla ve çok fazla teknik kelime kullanmadan anlatmaya çalışalım.

Ekosistem Nerede

Ekosistem heryerdedir. Evimizde bile bir ekosistem vardır. Örneğin evdeki elektrik kesilirse nasıl ki ona bağlı bütün işler aksıyor ve birbiriyle bağlantılı olaylar oluyorsa ekosistemde de aynı şekilde bağlantılı olaylar oluyor. Bu sebeple en küçük ortamdan en büyük ortama kadar ekosistem heryerdedir.

Ekosistemin Sınıflandırılması

Ekosistemi ilk başta evrenin ekosistemi olarak ayırabilir. Ondan sonra da evrenin içindeki dünyanın ekosistemine bakabiliriz. Zaten bizi en çok ilgilendiren dünyanın ekosistemidir.

Dünya ekosistemini karasal ekosistem ve su ekosistemi olarak 2 büyük sınıfa ayırabiliriz. Sonra da daha alt sınıflara doğru daha küçük birimlere ayırabiliriz.

1-Kara Ekosistemi (Karasal Ekosistem)

Dünya karaları kıtalarıyla ve adalarıyla kendine has ekosistemler oluşturur. Karasal ekosistemlerin en önemli ana unsurlarını toprak, hava ve su oluşturur. Aslında aynı unsurlar su ekosistemi içinde geçerlidir. Bu unsurların her biri detaylı olarak ilgili başlığı altında açıklanacaktır.

Kara ekosistemine kuşlarıda katabiliriz. Lakin kuş türlerinin çoğu kara ekosisteminde yaşar. Bazıları ise su ekosisteminden beslenir.

2-Su Ekosistemi (Sucul, Okyanus, Deniz, Göl ve Akarsu Ekosistemi)

Su ekosistemi sucul ortamlardaki canlı ve cansız öğelerin birlikte oldukları ekosistemdir. Su ekosistemlerini okyanus ve deniz ekosistemleri olarak ayrı ele alabiliriz. Çünkü göl ve akarsuların ekosistemleri kara içindeki su ekosistemleridir.

Su ekosistemini tuzlu su ve tatlı su ekosistemleri olarakta sınıflandırabiliriz. Tür olarak birbirine benzer öğeler barındırsalarda bazı farkları olan ayrı ekosistemlerdir.

Ekosistemin Öğeleri

Ekosistemin başlıca 3 öğesi vardır. Hava, su ve toprak ekosistemin ana unsurlarıdır. Ekosistemin diğer tüm elemanları bu 3 ana unsur üzerinde şekillenmiştir.

1-Hava

Ekosistemin belirleyici parçasıdır. Lakin hava olmadan canlılık olmaz. Ayda hava olmadığı için ne bir yeşil ot ne bir hayvan yaşamıyor. Aya giden insanlarda çeşitli donanım sayesinde ayda bir süre durabiliyor.

Hava iklim olaylarının en belirleyici temel ortamıdır. İklim sıcaklığı, yağışı ve rüzgarıyla hem cansız varlıkların aşınım, taşınım ve birikim olaylarında hemde canlıların yaşam ortamlarının belirlenmesinde çok önemlidir.

Hava aynı zamanda ekosistemin ışık faktörünün oluştuğu ortamdır. Işık ekosistemin bir parçasıdır. Gece olur uyuruz gündüz çalışırız. Gece olur bitkiler uyur gündüz fotosentez yaparlar ışık sayesinde.

İklim elemanlarından yağmur yeryüzünün tatlı su kaynağıdır. Su canlılığın hayatın başlangıcıdır. Yağışı oluşturan bulutlarda ekosistemin bir parçasıdır. Bulutlar nem taşır ve gölge yapar. Nem ve gölgeye bütün varlıkların ihtiyacı vardır. Düşünün güneşli gün sayısının az olduğu karadeniz bölgesindeki ormanların bulutların hiç olmadığı bir zamanın gelip uzun süre böyle devam etmesini. Gölgeyi ve nemi seven ağaçlar artık o bölgede yaşam olanağı bulamayacaktır.

2-Su

Ekosistemin bütün unsurlarında dolaşan yaşam kaynağıdır su. Tüm bu dolaşım su döngüsü adıyla bilinen en önemli madde döngüsü ile oluşuyor. Su molekülleri hava, toprak ve okyanus ile denizler arasında sürekli dolaşım halindedir.

Su canlıların yaşam kaynağıdır. Aynı zamanda tüm canlıların hücrelerinin büyük çoğunluğunu oluşturur. Su döngüsünde canlılarında rolü vardır. Boşaltım sistemi, terleme gibi olaylar suyun canlılardaki dolaşımında meydana gelen olaylardır.

Su atmosferde su buharı olarak bulunur. Atmosferin dengesidir, iklimin bir öğesidir. Bulutların ve yağışın oluşumunda ana maddedir.

Su toprakta yeşermektir. Canlıların yaşam kaynağıdır. Toprakta bitkilerin besin öğesidir. Ayrıca su cansız varlıklarda kimyasal aşınmadır. Yeryüzü şekillerinin oluşumunda önemli bir öğedir.

Su okyanus ve deniz gibi tuzlu su ortamlarının ana maddesidir. Okyanus ve deniz canlılarının yaşam kaynağı ve doğal ortamıdır. Ayrıca su karasal alanlardaki göl ve akarsu gibi tatlı su kaynaklarının da ana maddesidir. Önemli tatlı su kaynağı olan buzulların da ana maddesidir.

Su ayrıca başta insanlar olmak üzere canlıların tüm faaliyetlerinde etkilidir. İnsanların ekonomik faaliyetlerinde, temizlik işlerinde, ulaşımda ve daha bir çok etkinlikte su çok önemlidir.

3-Toprak

Ekosistemin en yakından tanıdığımız unsuru topraktır. Kayaların ayrışması ve içine çeşitli organizmaların karışmasıyla oluşur toprak. Ekosistemin bir parçası olarak toprağı değerlendirirken hem toprağı hemde yerkabuğunun tümünü değerlendirmeliyiz. Bu bağlamda kıtalar ve adalar yani tüm kara parçalarını bu kategoride ele almalıyız.

Karalar üzerinde çok çeşitli yer şekilleri oluşur. Dağlar ve dağların uzanış yönleri, yüksek ve alçak yerler, düz ovalık alanlar ve daha birçok yerşekli farklı ekosistem ortamlarıdır. Ayrıca mağara, peribacası ve tafoni gibi daha küçük yer şekilleri de kendi ortamında birer ekosistem oluşturur.

Toprağın içinde de apayrı bir ekosistem var. Köstebekler, solucanlar ve çeşitli ayrıştırıcılar buranın sakinleridir.

Yerkabuğunun iç kısmında derinliklerde ise canlı varlığın olmadığı bir ekosistem vardır. Burada çeşitli kayaçlar, elementler ve mağma dediğimiz eriyik kayaçlar var. Bunlarda burada belli bir dengede ve sistemde, ayrıca belirli bir döngüde kendi cansız ekosistemlerini oluşturur. Burada ekosistemin besin zinciri ve enerji piramidi gibi canlılık ihtiva eden parçaları olmasa da madde döngüsü bakımından önemli oluşumlar var.

Ekosistemin en büyük unsurlarını yukarıda açıkladık. Hava, su ve toprak 3 ana unsurdur. Bunlar dünya ekosisteminin en büyük alt ekosistemleridir. Bunlardan başka birde biraz daha alt basamakta olan bitkiler, hayvanlar ve mağaralar gibi ekosistem unsurları ve daha da alt basamakta yer alan ekosistemler var. Diğer ekosistem unsurları için buraya tıklayın.